Alkohol a praca zawodowa

Uznaje się, że alkoholizm jest chorobą, która najczęściej dotyka polskiego społeczeństwa. Mimo, iż każdego dnia skutki choroby alkoholowej odczuwalne są wśród tak wielu osób, to jednak statystyczny Polak posiada nikłą wiedzę na jej temat. Większość ludzi nie zdaje sobie sprawy z tego, że alkoholikiem nazywa się również kogoś, kto stosunkowo rzadko pije alkohol. Znane są przypadki rozpoznania uzależnienia alkoholowego wśród licealistów z dobrymi ocenami, co jest tematem tabu w polskiej społeczności. Powszechna opinia na temat osoby wykazującej nałóg alkoholowy przybiera formę szeroko obecnych stereotypów. Zgodnie z nimi alkoholik to osoba całkowicie zdegradowana w aspekcie zdrowia fizycznego, psychicznego, a także w funkcjach społecznych i materialno-zawodowych, co spowodowane jest nadmiernym spożywaniem napojów procentowych. Nadal funkcjonuje klasyczny obraz alkoholika jako przysłowiowego, bezdomnego i zaniedbanego żula, który stracił wszystko i znalazł się na marginesie społecznym. Prawda jest taka, że obraz ten charakterystyczny jest dla tych osób, które nie podjęły leczenia we wcześniejszych stadiach chorobowych, doprowadzając się do skrajnego uzależnienia. Jeżeli taki człowiek otrzymałby pomoc wcześniej, prawdopodobnie rozwój uzależnienia zatrzymałby się na mniej rażących i widocznych z zewnątrz fazach. De facto – osoby w ostatnim stadium chorobowym to jedynie odsetek wśród licznej grupy alkoholików. Znacznie liczniejsze grono to osoby, które mogą jeszcze w miarę normalnie funkcjonować w różnych aspektach życiowych, ale już wykazują cechy uzależnienia. Tym samym choroba alkoholowa może dotknąć każdego – pana na emeryturze, licealistę, lekarza, prawnika, nauczyciela – dosłownie każdego. Niestety rozpoznanie i zdiagnozowanie tej choroby zazwyczaj następuje bardzo późno. Często dopiero po odczuciu negatywnych skutków napojów procentowych zarówno zdrowotnych, jak i zawodowych, dana osoba próbuje podjąć próby odstawienia alkoholu.

Alkoholik w pracy

Napoje procentowe w destrukcyjny sposób wpływają na wykonywanie obowiązków zarówno zawodowych, jak i domowych. Między innymi odpowiadają za:

• Spadek ogólnego samopoczucia oraz obniżenie jakości pełnienia ról zawodowych, np. jako pracownika, szefa, studenta, itp.,
• Zaniedbywanie obowiązków zawodowych, zatrzymanie samorozwoju, brak poczucia sensu pracy,
• Pojawienie się spóźnień, nieusprawiedliwionych nieobecności, spadek wydajności w pracy, obniżenie sprawności fizycznej, umysłowej i intelektualnej, odczuwanie lub inicjowanie strat finansowych.

Duża grupa ludzi nadużywających alkoholu wskazuje na chęć zrelaksowania się oraz ukojenia nerwów wynikających z dnia codziennego. Powszechnie wiadomo, że pełnienie wszelkich ról zawodowych w mniejszym lub większym stopniu wiąże się ze stresem. Przyczyną może być brak odpowiedniej organizacji czasu i miejsca pracy, niesprawiedliwy podział obowiązków, nieprawidłowe relacje z zespołem pracowników oraz z przełożonym, ogólne przeciążenie związane z funkcjami zawodowymi lub także monotonność wykonywanych czynności. Bardzo często w takich sytuacjach pojawia się alkohol jako złoty środek na zapomnienie o problemach. Znane są wypowiedzi osób, które podczas terapii i pracy nad mechanizmem działania uzależnienia stwierdziły, iż w ich przypadku alkohol (złudnie) zwiększa ich wydajność, odporność na stres, a także przywraca energię do działania. Należy podkreślić, że picie napojów procentowych w miejscu pracy generuje duże koszty, szczególnie w przypadku pracodawcy. Jest także przyczyną wypadków, a także wszelkich tragicznych sytuacji. Prawda jest taka, że alkohol nie przynosi żadnych korzyści pracownikowi, a jedynie pogarsza jego stan poprzez brak koncentracji i koordynacji w pracy, zmiany nastroju, a także brak motywacji pracownika. Często w takim przypadku pojawia się błędne koło – aby przerwać ten stan sięgają po kolejne dawki alkoholu.

Alkoholizm pracowników

Co roku liczne przedsiębiorstwa wydają krocie na naprawianie komplikacji, których przyczyną jest alkoholizm wśród pracowników. Wydatki związane są z nieobecnościami pracownika, jego komplikacjami zdrowotnymi, spowodowanymi wypadkami w miejscu pracy, a także stratami spowodowanymi przez obniżoną koncentrację i wydajność pracownika.

Należy zaznaczyć, że nieobecność osób zatrudnionych ze względu na picie alkoholu i kaca stanowi poważny problem społeczny, tym samym nie dotyka jedynie poszczególnych firm. Przykładowo w 2018 roku w Polsce na zwolnieniu chorobowym wystawionym z powodu zaburzeń spowodowanych przez nadmierne spożycie alkoholu alkoholicy spędzili łącznie ponad milion dni.

Alkohol w pracy – konsekwencje prawne

Według polskiego Kodeksu Pracy spożywanie napojów procentowych w miejscu pracy, a także stawianie się w niej w stanie wskazującym na jego konsumpcję stanowi rażące zaniedbania, naruszające ogólną dyscyplinę pracowniczą, a także może spowodować nałożenie na daną osobę kary porządkowej. Stanowi także przyczynę rozwiązania stosunku pracy.

Kierownik zakładu pracy ma obowiązek niedopuszczania pracownika będącego na kacu lub w stanie nietrzeźwości do wykonywania swoich służbowych obowiązków. Należy mieć również na uwadze, że taka osoba, która swoim stanem przyczynia się do wystąpienia wypadku w miejscu pracy zostaje pozbawiona prawa do zasiłku oraz jednorazowego odszkodowania.

Alkoholizm a praca zawodowa – skutki w życiu codziennym

Alkohol dewastuje ogół funkcjonowania danej osoby. W sferze zawodowej alkoholik przestaje angażować się we własne sprawy zawodowe, jest skupiony na poszukiwaniu kolejnej okazji do napicia się, staje się człowiekiem całkowicie nieprzewidywalnym. Często takiej osobie pracodawcy próbują pójść na rękę, degradując takiego pracownika na niższe stanowisko pracy. Jeśli jednak ta strategia nie skutkuje, następuje rozwiązanie umowy o pracę. Należy zwrócić uwagę, że w większości przypadków alkoholicy wypierają własne problemy, całkowicie nie dostrzegając problemów i zagrożeń wynikających z ich problemu alkoholowego. Jest to klasyczny przykład mechanizmu obronnego, zmieniający sposób myślenia i odczuwania. Tym samym osoba z chorobą alkoholową w dalszym ciągu będzie pić napoje procentowe, nie zważając na ogólny destrukcyjny wpływ swojego uzależnienia i ponoszone straty. W momencie stykania się z przedstawianymi dowodami twierdzi, iż są one wymyślone i że w dalszym ciągu nad sobą panuje. Alkoholik żyje we własnym świecie iluzji, a wszelkie negatywne konsekwencje jego działania neguje.

Cele terapii odwykowej

Odwyk ma na celu udzielenie kompleksowej pomocy w przezwyciężaniu własnych skłonności, słabości i tendencji do picia alkoholu. Powinien on motywować oraz uczyć, w jaki sposób można poradzić sobie ze wszelkimi trudnościami. Zanim jednak dana osoba skorzysta z odwyku, warto, aby przygotowała swoje wycieńczone działaniem alkoholu ciało do podjęcia kompleksowych działań poprzez odbycie odwyku (detoksu). Duże znaczenie ma terapia indywidualna oraz grupowa, gdzie osoby uzależnione pracują nad rozpoznawaniem i nazywaniem własnych emocji. Dodatkowo poznawane są techniki i metody radzenia sobie w trudnych sytuacjach, bez konieczności sięgania po wszelkie substancje psychoaktywne. Na sesjach terapeutycznych wprowadzane są również ćwiczenia relaksacyjne i techniki asertywności abstynencyjnej w celu uczenia się sposobów przezwyciężania pokus zewnętrznych. Pacjenci po odwyku wskazują na wyjście z uzależnienia oraz na osiągnięcie wewnętrznej harmonii i spokoju. Większość z nich odczuło wzrost pewności siebie, a także deklarują umiejętność odpowiedniego reagowania na życiowe trudności i problemy.

Pamiętaj, że podczas wychodzenia z uzależnienia nie jesteś sam, a każdy moment jest odpowiedni na rozpoczęcie walki o lepsze jutro, niezależnie od stadium Twojej choroby. Skuteczna terapia w ośrodku do tego przeznaczonym umożliwia powrót do abstynencji. Jeżeli jednak potrzebujesz dodatkowego wsparcia, możesz rozważyć zabieg chirurgicznego zaszycia alkoholowego.