Wszywka alkoholowa a psychoterapia – czy warto łączyć metody leczenia?
8 maja 2025
Leczenie uzależnienia od alkoholu to skomplikowany proces, który wymaga spersonalizowanego podejścia do każdego przypadku. Jedną z popularnych technik wspierających abstynencję jest wszywka alkoholowa, czyli zabieg wszczepienia disulfiramu. Mimo że wszywka może być efektywna, rzadko przynosi trwałe rezultaty bez właściwego wsparcia psychologicznego. Z tego powodu coraz więcej specjalistów rekomenduje łączenie terapii farmakologicznej z psychoterapią. Co sprawia, że warto zintegrować te dwie metody?
Objawy uzależnienia od alkoholu. Uzależnienie emocjonalne i fizyczne
Człowiek może uzależnić się od alkoholu zarówno na poziomie fizycznym, jak i psychicznym. To oznacza, że zarówno jego organizm domaga się etanolu, jak i odczuwa wewnętrzny przymus oraz chęć sięgania po substancję, co staje się wręcz rutyną. Kluczowym elementem diagnozowania uzależnienia fizycznego są objawy, które występują podczas odstawienia, na przykład drżenie, nadmierne pocenie się, nudności, wymioty, lęki oraz uporczywe bóle głowy. Inną cechą uzależnienia w tym zakresie jest zwiększona tolerancja na alkohol. Oznacza to, że uzależniony potrzebuje coraz większych ilości alkoholu, aby osiągnąć pożądany stan upojenia, ponieważ mniejsze dawki przestają działać. To może być niebezpieczne, ponieważ osoby w otoczeniu takiej osoby mogą nie dostrzegać problemu i nie zauważać, że wypiła ona duże ilości alkoholu. Zazwyczaj osoba mająca 1,5 promila alkoholu w organizmie nie jest w stanie stać na nogach. Zaczyna odczuwać senność i trudno jej nawiązać kontakt z otoczeniem. To odpowiada spożyciu w krótkim czasie objętości zbliżonej do 40% napoju. Z kolei alkoholik może mieć nawet 3 promile i ciągle prowadzić normalną rozmowę oraz wykazywać dużą precyzję w swoich działaniach. Dlatego, jeżeli w mediach pojawia się informacja o zatrzymaniu przez policję kierowcy z 2-3 promilami, można być pewnym, że to osoba uzależniona.
Zastrzyk antyalkoholowy – co to jest?
Zastrzyk antyalkoholowy to technika mało znana, o której w internecie jest stosunkowo niewiele informacji. Co interesujące, metoda ta nigdy nie została oficjalnie zaakceptowana jako sposób na leczenie alkoholizmu. W związku z tym została wycofana z obiegu w Unii Europejskiej, a jej zdobycie w innych krajach może być trudne. Dziś znacznie bardziej popularna jest wszywka alkoholowa esperal Inowrocław, która składa się z jałowych tabletek umieszczanych pod skórą pacjenta w trakcie prostego, niebolesnego zabiegu chirurgicznego. Aktualnie w Polsce dostępny jest preparat o nazwie Disulfiram WZF, który można stosować jedynie w prywatnych gabinetach zajmujących się leczeniem uzależnień.
Zastrzyk antyalkoholowy – działanie
Zastrzyk antyalkoholowy działa analogicznie do wszywki alkoholowej Esperal (Disulfiram). W obu przypadkach do organizmu wprowadza się organiczny związek chemiczny Disulfiram. Różnica polega na tym, że wszywka ma formę tabletek przypominających powszechnie znaną aspirynę, natomiast zastrzyk antyalkoholowy to po prostu tradycyjny zastrzyk, czyli wprowadzenie preparatu za pomocą igły i strzykawki. Oba sposoby mają podobne działanie – po dostaniu się substancji czynnej do organizmu, zaburzają metabolizm etanolu, blokując enzym wątrobowy odpowiedzialny za trawienie alkoholu. To prowadzi do nieprzyjemnych efektów zatrucia alkoholowego, ponieważ organizm, nie mogąc rozłożyć spożytych toksyn, gromadzi szkodliwy aldehyd octowy – główną przyczynę kaca i zatrucia. Warto jednak zauważyć, że zastrzyki antyalkoholowe, podobnie jak wszywka Esperal, same w sobie nie stanowią zagrożenia, pod warunkiem, że osoba stosująca je przestrzega wskazówek lekarza i jest w trakcie detoksu. W codziennym życiu człowiek nie odczuwa obecności Disulfiramu w organizmie, a lekarstwo nie ogranicza w żaden sposób jego zwykłych funkcji i aktywności. Tylko połączenie etanolu z Disulfiramem skutkuje tzw. reakcją disulfiramową, której symptomy przedstawione są poniżej.
Skutki uboczne wszywki alkoholowej
Skutki łączenia alkoholu z Disulfiramem mogą się pojawić już po krótkim czasie od momentu picia i utrzymywać się nawet przez kilka godzin. Klasyczne symptomaty zatrucia aldehydem, takie jak: ból głowy, wymioty, drgawki, drżenie, biegunka, kołatanie serca, stany lękowe oraz ból w klatce piersiowej, mogą być bardziej intensywne i dokuczliwe w przypadku leczenia awersyjnego. Dlatego tak istotne jest mówienie o konieczności abstynencji przy tych działaniach. Mieszanie substancji czynnych zarówno wszywki, jak i zastrzyku, stwarza poważne ryzyko dla zdrowia i może nawet prowadzić do śmierci pacjenta.
Jak długo działa wszywka alkoholowa?
Podobnie jak w przypadku wszywki alkoholowej, zastrzyk utrzymuje swoje działanie od 8 do 12 miesięcy, wzbudzając niechęć oraz awersję do alkoholu. Czas ten jest w dużej mierze uzależniony od indywidualnych cech Pacjenta, takich jak jego waga, aktywność fizyczna, stopień uzależnienia oraz poziom uszkodzeń organizmu. Jeżeli po upływie tego okresu Pacjent nadal potrzebuje wsparcia, Disulfiram może zostać podany ponownie.
Disulfiram a połączenie z alkoholem
Disulfiram jest traktowany jako forma ostrzeżenia – jego celem jest zbudowanie silnego lęku przed piciem napojów alkoholowych. Reakcja po przyjęciu Disulfiramu występuje zawsze, niezależnie od ilości spożytego alkoholu, a jej szczegółowy przebieg jest trudny do przewidzenia. Każdy organizm różni się i ma odmienną metabolizm. Jednak z pewnością można powiedzieć, że jej skutki są bardzo nieprzyjemne, a w niektórych przypadkach mogą prowadzić do zgonu.
Wszywka alkoholowa a psychoterapia
Samodzielne leczenie alkoholizmu może nie przynieść oczekiwanych efektów. Zmiana podejścia oraz uświadomienie osobie uzależnionej, że ma problem, nie doprowadzi do jej nagłego wyleczenia. Wiele razy zdarza się, że kiedy uzależniony zaczyna rozumieć powagę sytuacji, popada w załamanie, zamyka się w sobie, a nawet może doświadczyć depresji. Szczególnie w tak trudnym czasie brakuje mu poczucia wsparcia, które dawał mu alkohol.
Aby leczenie alkoholizmu było jak najbardziej skuteczne, terapeuci potrzebują czasu i swojego fachowego doświadczenia. Wyłącznie złożona terapia, składająca się z różnych elementów, może dać rezultaty, które pomogą osobie uzależnionej wyjść z alkoholowego nałogu. Takie kompleksowe podejście do pacjenta uwzględnia proces detoksykacji, co oznacza oczyszczenie organizmu z alkoholu. W tym procesie najczęściej korzysta się z wszywki alkoholowej. Następnie dostarczamy do krwiobiegu składniki odżywcze, aby wspierać organizm, który nie jest już narażony na działanie substancji uzależniającej. Zazwyczaj stosujemy w tym celu dożylne wlewy. Ich głównym celem jest regeneracja komórek, które ucierpiały wskutek chronicznego spożywania alkoholu. Od początku terapii pacjent bierze udział w indywidualnych sesjach psychoterapeutycznych. Dzięki temu jest pod stałą opieką wykwalifikowanych specjalistów, którzy dbają o jego stan psychiczny oraz fizyczny. Z biegiem czasu osoba uzależniona staje się gotowa, aby brać udział w grupowej terapii psychologicznej.
Esperal a terapia
Skuteczność Esperalu zależy przede wszystkim od osobistych predyspozycji pacjenta, jego początkowego stanu zdrowia, stopnia uzależnienia od alkoholu i elementów stosowanej terapii dotyczącej choroby alkoholowej. Działa ona inaczej u różnych alkoholików. Nie wywołuje bowiem tych samych objawów ani o tej samej intensywności u wszystkich. Jedno jest pewne – niezależnie od sytuacji oraz głównych wskazań, podczas terapii z wykorzystaniem Esperalu absolutnie zabronione jest picie alkoholu etylowego w jakiejkolwiek formie i ilości. Ignorowanie zaleceń lekarskich stanowi zagrożenie i może prowadzić do nawrotów w zachowaniach alkoholowych.
Pacjenci często pytają, jak długo działa Esperal? Po wszczepieniu wszywka alkoholowa jest efektywna przez okres od 8 do 12 miesięcy. Jej substancja aktywna, znana jako disulfiram, systematycznie i nieprzerwanie uwalnia się do organizmu osoby uzależnionej. Dla osoby niepijącej substancja ta pozostaje neutralna, nie powodując żadnych nieprzyjemnych objawów. Cała sytuacja zmienia się w momencie, gdy do „zaszytego” organizmu dostaną się jakiekolwiek ilości etanolu. Z powodu umiejscowienia wszywki (w tkance mięśniowej pośladka) nie można jej usunąć samodzielnie. W celu jej usunięcia należy udać się do lekarza, który przeprowadzi ponowne zabieg chirurgiczny.